cama de hospital

Por qué leí El Año de la muerte de Ricardo Reis de José Saramago

Una cama de hospital, un adiós inminente y un libro sobre la falda. Con honestidad como manto para la melancolía, Dylan rememora sus días leyendo al portugués Saramago.

Creo que lo más sensato sería reconocer la verdad desde el comienzo: este texto es una trampa. Es como esos titulares que prometen trece formas asombrosas de pelar una zanahoria y aseguran que no podrás creer la número seis. Se trata de una crónica sobre un libro, sí, pero más que nunca es una excusa para recordar un suceso particularmente íntimo. El texto en cuestión podría haber sido El Año de la Muerte de Ricardo Reis o cualquier otro que el azar depositara en mis manos.

Leí la novela de Saramago entre finales del 2008 y comienzos del 2009. La leí recostado sobre el sillón de un hospital al que llamé hogar por casi dos meses. La leí porque no sabía qué otra cosa podía hacer. La leí esperando dos muertes: la del protagonista, prometida en el título, y la de mi madre que, en su sueño de morfina, se debatía entre este mundo y el siguiente.

José Saramago

Soy enemigo natural de la mayoría de los médicos. Detesto la postura soberbia con la que caminan, su forma de mirar como sabiéndose imprescindibles, su letra casi tan inentendible como la mía. A veces es más loable la enfermedad que el remedio, si es que el remedio implica una visita médica. Si algún día me diagnostican una enfermedad terminal procederé primero a recorrer el mundo mientras la energía me acompañe y luego a saltar del edificio más alto que encuentre, porque no estoy dispuesto a pasar mis últimos días en una habitación blanca nutriéndome de sueros y meando en una bolsa. Mi madre tenía un discurso parecido. Fue al médico cuando los dolores en su espalda se habían vuelto insoportables. Tras los estudios de rigor el diagnóstico fue inapelable: cáncer de páncreas en su etapa final con metástasis en prácticamente todos lados. Ese mismo día quedó internada; sus principios quedaron en segundo plano.

Durante las primeras semanas mi rutina consistió en ir y volver del hospital mientras cursaba la carrera de Recursos Humanos y rendía los exámenes de materias que no me interesaban. “Si es humano no es recurso”, solía repetir un profesor que tuve en derecho. En aquella etapa obtuve mis mejores notas, algo sencillo cuando uno realmente estudia. De todos modos siempre defendí (y lo sigo haciendo) la dignidad de aprobar sin saber, esa búsqueda desesperada por enhebrar un discurso locuaz y coherente sin información dura que lo respalde. No lo sabía entonces, pero la decisión de abandonar ese segundo intento universitario ya comenzaba a tomar forma.

Para fines de año la salud de mi madre se había deteriorado aún más: su cuerpo estaba demacrado y su piel, transparente. Los doctores dijeron que ya no volvería a tener ni un instante de consciencia. La única alternativa era esperar el desenlace inevitable, que podía producirse en cualquier momento. Cargué mi mochila con algo de ropa y me instalé de forma casi permanente en una porteña manzana de Parque Patricios. No pude evitar recordar la última conversación que mantuve con ella. Desde su horizontalidad forzada y con el televisor estancado en un canal de cocina me recomendó que jamás me casara. Me pregunto cuánto se habrá arrepentido de sus propias decisiones para llegar a sugerirme algo así. Quizás lamentaba haber conocido a mi padre, quizás hubiese preferido no tener hijos.

Las celebraciones de Navidad y Año Nuevo jamás significaron gran cosa para mí, por lo que no sufrí particularmente esas fechas. Recuerdo, en cambio, un partido veraniego entre Racing e Independiente que pude sintonizar de milagro en una vieja radio portátil. El Rojo, con una formación suplente, goleó 4 a 0 a su clásico rival. Valoré esas dos horas de distracción más de lo que hoy podría valorar un encuentro íntimo con Scarlett Johansson.

Uno se termina acostumbrando a todo, incluso a la inminencia de la muerte. Aún ante las condiciones más adversas el espíritu humano encontrará una manera de sobreponerse, el impulso vital es siempre más fuerte. Sobre la calle Caseros había un bar que preparaba un dignísimo tostado de jamón, queso y tomate; allí me hice amigo del mozo, un hombre muy mayor que mantenía las antiguas costumbres de su noble oficio. Acompañaba mis almuerzos con el libro de Saramago. Ricardo Reis era uno de los tantos heterónimos de Fernando Pessoa, enorme autor portugués que ha llegado a ser comparado con Walt Whitman. Creo que el único recuerdo que guardo de la novela es la descripción pormenorizada de una Lisboa cotidiana y el modo en que el protagonista parecía ajeno a todo lo que lo rodeaba. El límite entre la vida y la muerte se mostraba más difuso a cada página.

Del mismo modo en que jugamos a no pisar los bordes de las baldosas o a disputar carreras imaginarias en las escaleras del subte, mientras leía me quise convencer que Ricardo Reis y mi madre morirían al mismo tiempo: cuando yo concluyese el libro ella acompañaría al poeta en su viaje final. Eso no sucedió. No todos los rituales neuróticos son infalibles. Terminé el libro a comienzos de enero y, una vez finalizado, lo reemplacé por algo tan mundano como el diario que me prestaban en el bar.

El 12 de enero me desperté a las 6:26 enceguecido por el sol precoz que comenzaba a asomarse por la ventana del hospital. Más allá de mis circunstancias particulares se trataba de un lindo día de verano. Apenas tuve tiempo de abrir los ojos y mirar hacia afuera porque a las 6:28 mi madre, con una pequeña demora, decidió acompañar a Ricardo Reis.

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbetbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
Dylan

Dylan

Lector precoz, escritor tardío. Procrastinador compulsivo. Caminante, buscador, tomador de café, aprendiz.
Compartí

¿Querés transformarte en patrocinador de Por qué leer?
Ojo, todo patrocinio será premiado ; )

Más notas